Ο Κολοσσός της Ρόδου δεν είναι μόνο ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, ούτε μόνο ένα άγαλμα που απεικόνιζε τον Ήλιο. Ο Κολοσσός της Ρόδου δεν είναι μόνο το έργο του Χάρη του Λίνδιου, μαθητή του Λύσιππου, ούτε μόνο το σύμβολο του προστάτη της στην πολιορκία. Ο Κολοσσός της Ρόδου δεν αντανακλά μόνο το φως του ήλιου με την μπρούντζινη επιδερμίδα του, ούτε αντιπροσωπεύει μια απλή ανθρώπινη μορφή. Ο Κολοσσός της Ρόδου έχει όλες αυτές τις ιδιότητες, αλλά ταυτόχρονα είναι ένα αναγνωρισμένο σύμβολο, διαχρονικό, από όλη την Ανθρωπότητα. Είναι ένα άγαλμα ελευθερίας πριν καν γεννηθεί αυτή η ιδέα στο μυαλό του Γάλλου γλύπτη Bartholdi. Είναι ένα σύμβολο που δείχνει ότι η ελευθερία προέρχεται από την αντίσταση και αυτή από τη γνώση, γιατί οι Ρόδιοι κράτησαν τη θέση τους δίχως να υποκύψουν στην πολιορκία μέσω των τειχών της πόλης. Αυτό το σύμβολο δεν είναι μόνο σύμβολο ειρήνης αλλά και ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Επισημαίνει την αξία της γνώσης, της αντίστασης, της ελευθερίας. Με άλλα λόγια αντιπροσωπεύει μια μορφή Homo Universalis που αποτελεί Humanitatis Opus, δηλαδή έργο της Ανθρωπότητας που με την καινοτομία και την αισθητική του, κατάφερε να αποκαλεστεί θαύμα, αφού κανείς άλλος δεν είχε καταφέρει αυτό το επίτευγμα που υλοποιεί αυτήν την υπέρβαση. Αυτό είναι για μας, ο Κολοσσός της Ρόδου, ένα δώρο του Ελληνισμού στην Ανθρωπότητα.
Νίκος Λυγερός
Το ιστορικό της κατασκευής του κολοσσιαίου αγάλματος που φαντάζει ως μυθικό κατόρθωμα είναι ένας δαίδαλος ερευνών σχετικά με τις περισσότερες παραμέτρους που το αφορούν. Ουσιαστικά το μόνο που δεν αμφισβητείται είναι η ύπαρξή του.
Για όλο τα υπόλοιπο υπάρχουν ερωτηματικά, όπως:
(Α) Ποιος τον κατασκεύασε ,
(Β) Σε ποια χρονική περίοδο ,
(Γ) Με ποιον τρόπο κατασκευάστηκε και τι διαστάσεις είχε ,
(Δ)σε ποιον έμοιαζε ,
(Ε)πού ήταν τοποθετημένο .
(ΣΤ)Τέλος, το ερώτημα πότε καταστράφηκε ο Κολοσσός και ποια ήταν η μοίρα αυτού του μοναδικού γίγαντα... είναι ερωτήματα που ανακύπτουν αυθόρμητα.
Αρχίζοντας από αυτό το τελευταίο ερώτημα να πούμε ότι ο Κολοσσός της Ρόδου υπήρξε το μεγαλύτερο άγαλμα της ιστορίας από τον 3ο π.Χ. αιώνα μέχρι το 190 αιώνα, όταν το 1886 κατασκευάστηκε το γνωστό άγαλμα της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη από το γάλλο γλύπτη Αύγουστο Μπαρτολντί. Το σύγχρονο αυτό θαύμα είναι επίσης από μπρούντζο όπως και ο Κολοσσός, και το ύψος του φτάνει τα 44 μ., ενώ ο Κολοσσός είχε ύψος 33 μ. Παρά το γεγονός ότι το άγαλμα της Ελευθερίας έχει απεριόριστη δυνατότητα στήριξης περιφερειακά στη βάση του, λόγω της μεγάλης χλαμύδας που φορά η κόρη, αποτελεί και αυτό ένα σύγχρονο θαύμα. Αλλά πολύ περισσότερο θαυμασμό προκαλεί ο Κολοσσός της Ρόδου, που κατασκευάστηκε 2.100 χρόνιο πριν (!), με τις τότε υπάρχουσες τεχνικές δυνατότητες και τo οποίο δεν είχε επαρκώς δυνατή στήριξη στη βάση του, γεγονός στο οποίο ίσως να οφείλεται - χωρίς να είμαστε απολύτως βέβαιοι γι' αυτό- η καταστροφή του(!).
Στο διάστημα των 2.100 χρόνων περίπου που μεσολάβησαν ανάμεσα στην κατασκευή των δύο κολοσσιαίων αγαλμάτων δεν εμφανίστηκε κανένα άλλο παρόμοιο έργο τέχνης τέτοιων διαστάσεων, γεγονός εντυπωσιακό, που υποδηλώνει και το αντίστοιχο χάσμα τεχνολογικών και επιστημονικών δυνατοτήτων που μεσολάβησε.
Για να σχηματίσουμε μια συνολική εικόνα του έργου, θα πρέπει να απαντήσουμε στα επιμέρους ερωτήματα που το αφορούν όπως τέθηκαν προηγουμένως ξεκινώντας από την αρχή, δηλαδή ποιος ήταν ο κατασκευαστής του.
Α) Ποιος τον κατασκεύασε
Η άμεση απάντηση είναι ο Χάρης ο Λίνδιος, μαθητής του Λύσιππου . Όμως νεότεροι ερευνητές, όπως ο Guerin, υποστηρίζουν ότι ήταν δύο οι κατασκευαστές: ο Χάρης ο Λίνδιος και ο Λάχης, επίσης Λίνδιος. Την αμφισβήτηση αυτή ο Guerin την αποδίδει αρχικά στον Meursius {Rhod. C.XV), που «...φρονεί ότι ο Χάρης άρχισε μόνος τον Κολοσσό και στη συνέχεια τον αποπεράτωσε ο Λάχης, επίσης Λίνδιος ». Ο Meυrsius για να ενισχύσει αυτή την άποψη παραθέτει ένα εδάφιο από τον Σέξτο Εμπειρικ (Sextus Empiricus, Adversus Mathemat., I, VΙΙ, σελ. 107 που αναφέρει τα εξής: «Οι Ρόδιοι, λέγεται, ερωτήσαντε τον Χάρη πόσα θα εχρειάζετο να ξοδέψει για να ανεγείρει τον Κολοσσό, αυτός όρισε ένα ποσό• τον ρώτησαν τότε πάλι σχετικά με το ποσόν που θα χρειαζόταν αν θα ήθελαν να τον κάνουν δυο φορές μεγαλύτερο. Ο καλλιτέχνης αυτός απάvτησε ότι χρειαζόταν το διπλάσιο. Το ποσό αυτό του χορηγήθηκε• αλλά επειδή το πρόπλασμα το αγάλματος είχε απορροφήσει όλα τα χρήματα που του είχαν δοθεί αυτοκτόνησε ». Η πληροφορία αυτή, αν και μας κάνει ιδιαίτερα επιφυλακτικούς - θα δούμε στη συνέχεια για ποιο λόγο-, εναρμονίζεται «...με την επιγραφή κάποιου ποιητή Σιμωνίδη (εντελώς άγνωστου) που περιέχεται στην Ελληνική Ανθολογία», όπως δηλώνει ο Guerin, που αναγράφει τα εξής :
Τόν έν 'Ρόδω κολοσσόν όκτάκις δέκα
Λάχης έποίει πηχέων ό Λίνδιος.
Εδώ να σημειωθεί ότι η Ανθολογία που αναφέρεται είναι αυτή που συνέταξε ο Μανουήλ Πλανούδης ( 1255- 1305) η Πλανούδειος Ανθολογία (Antologiα Planudea), γνωστή και ως Ελλnνική Ανθολογία, που ολοκληρώθηκε το 1299. Το ότι η προηγούμενη επιγραφή ήταν γραμμένη στη βάση του Κολοσσού το επιβεβαιώνει και ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος (De Administrat. lmp., C. ΧΙΙ.), όμως ο ποιητής Σιμωνίδης που αναφέρεται μας είναι παντελώς άγνωστος. Οι δύο γνωστοί σ' εμάς ποιητές, ο Σιμωνίδης της Αμοργού και ο Συμωνίδης της Κέας, ήταν πολύ προγενέστεροι του ποιητή που έγραψε την επιγραφή. Όμως γνωρίζουμε και άλλη μια επιγραφή (βλ. στη συνέχεια) που προέρχεται από την Παλατινή Ανθολογία και η οποία φέρεται ως η πιθανότερη που είχε γραφτεί στη βάση του Κολοσσού. Η πληροφορία που αφορά την αυτοκτονία του Χάρη είναι φανταστική, αφού κανένα πρόπλασμα δεν θα μπορούσε να είναι τόσο ακριβό ώστε να εκτρέψει τον κατασκευαστή τόσο πολύ από τον αρχικό προϋπολογισμό και να δαπανήσει όλο το χρηματικό ποσό, γεγονός που θα τον οδηγούσε σε αυτοκτονία από απόγνωση. Αν είχε γίνει κάποιο πρόπλασμα, κάτι που είναι πολύ πιθανό, κυρίως αφού μέσω αυτού υπολογίζονται οι αναλογίες του γλυπτού, αυτό θα είχε γίνει είτε από κερί είτε από πηλό, θα ήταν σαφώς πολύ μικρότερο του τελικού γλυπτού και ασφαλώς μικρής αξίας . Τεράστιο και πανάκριβο πρόπλασμα δεν κατασκευάστηκε, ο Χάρης ο Λίνδιος δεν αυτοκτόνησε και είναι βέβαιο ότι ήταν ο ένας και μοναδικός κατασκευαστής του Κολοσσού. Είναι πιθανό ο Λάχης, συντοπίτης του Χάρη, να ήταν ένας από τους σημαντικούς βοηθούς του, τον οποίο μεταγενέστερες φιλολογικές πηγές να τον ταύτισαν με τον Χάρη.
Β) Χρονολογία κατασκευής
Είναι αποδεκτό το γεγονός ότι η κατασκευή του Κολοσσού δεν άρχισε αμέσως μετά τη λήξη της πολιορκίας του Δημητρίου, αλλά περίπου το 294 π.Χ. και διήρκεσε μέχρι το 282 π.Χ., δηλαδή 12 χρόνια. Όμως δεν συμφωνούν όλοι στις σχετικές χρονολογίες. Ο Πλούταρχος (Βίος Δημητρίου, §§ 20-22) αναφέρει τις χρονολογίες 292- 280 π.Χ., που θα πρέπει να τις θεωρήσουμε ως τις πιο πι θανές . Από τους σύγχρονους ο Guerin παραθέτει τις 290-278 π.Χ., ενώ ο ρόδιος ιστορικός Χ. Παπαχριστοδούλου τις χρονολογίες 304-292 π.Χ. Πιο πρόσφατα οι Clayton-Price αναφέρουν τις χρονολογίες 294-282 π.Χ., ενώ οι John & Elizαbetl Romer τις χρονολογίες 292-280 π.Χ. συμφωνώντας με τον Πλούταρχο.
Γ) Τι διαστάσεις είχε
Ο Στράβων αλλά και οι άλλοι δύο αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν ότι το ύψος του Κολοσσού ήταν 70 πήχεις ή κύβιτα και ευθύς αμέσως προκύπτει ένα καθαρά μαθηματικό πρόβλημα. Πήχυς θεωρείται η απόσταση από τον αγκώνα μέχρι την άκρη του μικρού δακτύλου, στην αρχαιότητα όμως είχαμε διαφορετικές μετρήσεις του πήχεως από 0,3937488 μ. έως 0,492 μ., με γενικά αποδεκτό μέσο μήκος τα 0,48 μ. (ονομαζόταν και πήχυς ελληνικός, δίμοιρον σπιθαμής). Εάν δεχτούμε αυτόν τον μέσο πήχυ ως βάση μέτρησης του Κολοσσού, έχουμε 0,48 χ 70 = 33,6 μ., κάτι που συμφωνεί με όλες τις πληροφορίες. Αν, όμως, δεχτούμε ως βάση τον περσικό ή βασιλήιο πήχυ, του οποίου στους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους γινόταν ευρεία χρήση στον ελλαδικό χώρο, τότε έχουμε 70 χ 0,54 = 37,8 μέτρα. Ο Πλίνιος αναφέρει 70 κύβιτα. Το ρωμαϊκό κύβιτο αντιστοιχούσε σε 24 ελληνικούς δακτύλους που είχαν μέσο μήκος περ. 0,0205 μ. Αν κάνουμε τους σχετικούς υπολογισμούς, έχουμε 24 χ 0,0205 μ. = 0,492 χ 70 = 34,44 μ. ύψος Κολοσσού. Ο Φίλων αναφέρει ύψος 70 πήχεων, άρα υπάρχει πάντα το πρόβλημα. Έχουμε, λοιπόν, 33,6 μ. με βάση τον μέσο ελληνικό πήχυ, 37,8 μ. με βάση τον βασιλήιο πήχυ και 34,44 μ. με βάση τα ρωμαϊκά κύβιτα. 
Τέλος, να τονιστεί ότι καμία από τις τρεις αρχαίες πηγές δεν προσδιορίζει το ύψος της βάσης πάνω στην οποία ήταν στημένο το άγαλμα. Και φυσικά δεν αποσαφηνίζεται το τελικά καθαρό ύψος του αγάλματος. Οποιοσδήποτε άλλος προσδιορισμός ύψους υπάρχει ο κίνδυνος να είναι απλά και μόνο υπόθεση και όχι απόδειξη.
Δ) Σε ποιον έμοιαζε
Ο Κολοσσός ήταν αφιερωμένος στο θεό Ήλιο που ταυτιζόταν με το θεό Απόλλωνα και αυτό επιβεβαιώνεται από ένα ποίημα που υπάρχει στην Παλατινή Ανθολογία. Οι ιστορικοί πιθανολογούν ότι το ποίημα αυτό ήταν γραμμένο στη βάση του Κολοσσού ως αναθηματική επιγραφή, και σε ελεύθερη μετάφραση ανέφερε τα εξής:
«Σ' εσένα, Ήλιε, οι κάτοικοι της δωρικής Ρόδου έστησαν αυτό το χάλκινο άγαλμα που φτάνει ως τον Όλυμπο, όταν κατεύνασαν τα χάλκινα κύματα της Ενυούς (θεάς του πολέμου) και στεφανώσανε την πόλη της με τα λάφυρα των εχθρών. Όχι μόνο πάνω από τα πέλαγα αλλά και πάνω στη στεριά ύψωσαν την υπέροχη λάμψη της αδούλωτης ελευθερίας. Γιατί στους απόγονους του Ηρακλή ανήκει η κυριαρχία της σε γη και θάλασσα».
Αφιερωμένος στο θεό Ήλιο/Απόλλωνα ο Κολοσσός, αλλά ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του; Συνήθως οι ιστορικοί και μελετητές του θέματος για να εξάγουν κάποια συμπεράσματα καταφεύγουν σε ροδιακά νομίσματα της εποχής, στα οποία ο Ήλιος απεικονίζεται σαν ένας ωραίος νέος στεφανωμένος με ακτίνες, μια κλασική αναπαράσταση του Ήλιου στην αρχαία ελληνική τέχνη. Έχουν βρεθεί όμως και κεφαλές του Ήλιου χωρίς ακτίνες, όπως π.χ. σε δυο τετράδραχμα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, αλλά και σε αφιερώματα που βρέθηκαν στη Δήλο, τα οποία παρουσιάζουν μιαν ιδιομορφία• όπως σημειώνει ο Π.Ι. Χατζηδάκης, «ο Απόλλωνος ως ηλιακός θεός, έχει χρυσόξανθα μαλλιά, φωτεινά γαλάζια μάτια και λαμπερές ηλιαχτίδες γύρω από το κεφάλι του, ηλιαχτίδες που θα τις κληροδοτήσει αργότερα με τη μορφή φωτοστέφανου στο διάδοχό του. Τα χαρακτηριστικά σε κάποιες απεικονίσεις του θεού θυμίζουν πορτρέτα του Αλέξανδρου» (Δήλος, 165). Αυτή η διάχυτη ομοιότητα μετάξι του θεού Ήλιου και του Αλέξανδρου, που υπάρχει οι πολλά ροδιακά νομίσματα, έχει διαπιστωθεί από πολλούς και οι διάφορες υποθέσεις είχαν διερευνηθεί παλαιότερα από την Ηώ Ζερβουδάκη. Υπάρχει πιθανότητα c Κολοσσός να έμοιαζε πράγματι στον Μέγα Αλέξανδρο Η απάντηση είναι πως ναι, υπάρχει πράγματι πιθανότητα για δύο λόγους, αρκετά σοβαρούς κατά την άποψή μοι πάντα. Ο ένας ήταν η τεράστια αίγλη και η θεοποίηση τοι μακεδόνα στρατηλάτη όχι μόνο από τους Ροδίους αλλά και από πολλούς λαούς τους οποίους είχε κατακτήσει. C δεύτερος λόγος ήταν η σχέση του γλύπτη-κατασκευαστή Χάρη με το δάσκαλό του Λύσιππο, που ήταν και ο προσωπικός γλύπτης του Αλέξανδρου. Δεν είναι απίθανο η λα τρεία του Λύσιππου προς τον Αλέξανδρο να είχε επηρε άσει το μαθητή του, τον Χάρη, και ο τελευταίος να μετέφερε και τη δική του λατρεία προς τον Αλέξανδρο δίνο ντας το χαρακτηριστικά του μακεδόνα στρατηλάτη στον Κολοσσό.
Αυτό αναφορικά με το πρόσωπο και την ταυτοποίηση Ήλιου-Απόλλωνα-Αλέξανδρου. Ποια, όμως, ήταν εντέλει η μορφή του Κολοσσού, τι εμφάνιση είχε το άγαλμα, πώς στηριζόταν; Αυτά και αρκετά άλλα στοιχεία είναι απαραίτητα για να διαμορφώσουμε μιαν άποψη σχετικά και με τη θέση του Κολοσσού. Παρακάτω θα αναφερθώ στην πι θανή μορφή (και στάση) του Κολοσσού σε σχέση με τις απεικονίσεις του• εδώ θα αναλυθούν ομοιότητες που εμφανίζονται σε κάποια τέχνεργα, δηλαδή αγαλματίδια μικρών διαστάσεων. Τα μικρά αυτά τέχνεργα συγκέντρωσε και παρουσίασε ο W. Hopfner στο βιβλίο του για τον Κολοσσό (Wolfram Hopfner, Der Koloss von Rhodos unddie Bauten der Helios), προερχόμενα από διάφορες περιοχές, κάτι που παρουσιάζει μιαν ιδιομορφία για την οποία θα αναφερθώ στη συνέχεια. Αναφορικά με το θέμα ο W. Hopfner σημειώνει τα εξής:
«Από την ύστερη Κλασική εποχή υπήρχαν όχι μόνον αντίγραφα περίφημων έργων, αλλά και απεικονίσεις σε μικρό μέγεθος [εννοείτου θεού Ήλιου]. Τέτοιου είδους απεικονίσεις έργων του γλύπτη Λύσιππου έχουν βεβαιωθεί. Μερικές έγιναν προφανώς κατά παραγγελίαν, άλλες όμως παράγονταν μαζικά και πωλούνταν στους ενδιαφερομένους. Ίσως μάλιστα να υπήρχε από τότε ένα είδος εμπορίου αναθημάτων, και ασφαλώς μικρές απεικονίσεις τους μεγαλύτερου ως τότε αγάλματος. Πράγματι, στα διάφορα μουσεία του κόσμου βρίσκονται σκόρπια πολλά ορειχάλκινα αγαλματίδια, σφραγιδόλιθοι και νομίσματα, τα οποία φέρουν αναγνωρίσιμη την εικόνα του Ήλιου με τον ακτινωτό στέφανο και συμφωνούν σε πολλές λεπτομέρειες. Ο θεός Ήλιος, ως γυμνός νέος άνδρας σε κίνηση προς τα εμπρός, υψώνει το δεξιό βραχίονα σε χαιρετισμό, ενώ από τους ώμους του κρέμεται μανδύας, μαζεμένος στη μέση και τυλιγμένος στον αριστερό βραχίονα. Στα σγουρά μαλλιά του φέρει επτά μόνον ακτίνες. Ένα κοντό μαστίγιο στο αριστερό του χέρι ακουμπά στο ισχίο. Αναμφίβολα, τα ορειχάλκινα αυτά αγαλματίδια βασίζονται σ' ένα κοινό πρότυπο».
Ο W. Hopfner παρουσιάζει και σχολιάζει τα αγαλματίδια αυτά τόσο στο βιβλίο του όσο και σε σχετικό άρθρο του, απ' όπου αντλώ τα ανάλογα στοιχεία. Αναφέρεται σ' ένα ορειχάλκινο αγαλματίδιο από το Μουσείο Saint Colombe της Γενεύης (αριθ. 20 του άρθρου του), δύο από την Εθνική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι (αριθ. 21 και 23), ένα από το βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου, ένα ιδιαίτερα αξιόλογο από την ανασκαφή της Ordona (αριθ. 24), ένα άλλο που έχει χαθεί (αριθ. 25) και ένα τελευταίο από το Μουσείο του Λούβρου (αριθ. 26 α-γ). Το σκεπτικό του συγγραφέα είναι ευλογοφανές: αφού υπήρχαν και υπάρχουν πολλά μικρά αγαλματίδια του Ήλιου, πιθανότατα αυτά αναπαράγουν το γλυπτό του Κολοσσού, σημειώνει δε ότι η σειρά αυτών των αγαλματιδίων «... παραδόξως ποτέ δεν συσχετίστηκε με τον Κολοσσό της Ρόδου». Από τη γενικότερη εξέταση των μορφών και της στάσης των αγαλματιδίων νομίζω ότι πολύ καλά έκαναν που δεν τα συσχέτισαν με τον Κολοσσό, διότι απεικονίζουν τον θεό Ήλιο να κρατά κάποιο μαστίγιο (προφανώς για να προτρέπει τα άλογα του άρματός του), και σε στάσεις έντονα καλλιτεχνικές. Δεν πρέπει να αφορούν τον Κολοσσό αυτές οι απεικονίσεις, διότι είναι ασύμβατες με τις τεχνολογικές και τεχνικές δυνατότητες κατασκευής και εξισορρόπησης του γίγαντα των 33 μ. Θυμίζουν περισσότερο χορευτικές στάσεις παρά όψεις ενός τεράστιου αγάλματος. Για παράδειγμα, πώς θα ισορροπούσε στην πραγματικότητα ο δεξιός βραχίονας, που στα μεν μικρά αγαλματίδια αλλά και σε άλλα γλυπτά μεγέθους 1/1, είναι κάτι εφικτό, αλλά στον πραγματικό Κολοσσό θα ζύγιζε ίσως πάνω από 10 τόνους; Το ίδιο αδύνατο είναι να στηριχθεί ένα γιγάντιο άγαλμα έτσι όπως στηρίζονται τα αγαλματίδια, με το δεξί πόδι να πατά και το αριστερό μισο-σηκωμένο. Έχω κατ' επανάληψιν αναφέρει ότι η πειραματική τεχνολογία ανακατασκευής διαφόρων αρχαίων έργων είναι απογοητευτική όσον αφορά τις διάφορες ωραιοποιήσεις, αντίθετα, όμως, αναδεικνύει το μεγαλείο και την ευφυΐα των κατασκευαστών.
Τα ίδια αφορούν και τις παραστάσεις σε σφραγιδόλιθους, που παραθέτει επίσης ο Hopfner, ή σε υαλόμαζα, που όλες αναφέρονται σαφέστατα στον Ήλιο ο οποίος κρατά μαστίγιο, και όχι στον Κολοσσό. Πώς εξηγείται, όμως, το γεγονός ότι τα αγαλματίδια αυτά βρέθηκαν σε περιοχές εκτός της Ρόδου; Είναι λογικό να αναρωτηθού74 με γιατί δεν υπάρχουν αντίστοιχα στα ροδιακά μουσεία.
Η απάντηση, φυσικά, δεν έχει σχέση με τον Κολοσσό έχει όμως μια λογική εξήγηση και, σύμφωνα με τον Hopfner, η εξήγηση αυτή είναι διττή: Στη Δύση τα αγαλματίδια αυτά μεταφέρθηκαν από τους ρωμαίους στρατιώτες που λάτρευαν τον Ήλιο και συνακόλουθα τον Απόλλωνα, και στη Ρόδο ή μη ύπαρξή τους οφείλεται στις επανειλημμένες καταστροφές του νησιού και των κύριων πόλεων του από φυσικές αιτίες κυρίως, αλλά και στο γεγονός ότι τα μεταλλικά αγάλματα συχνά τα έλιωναν για να τα κάνουν κάτι άλλο.
Στη Ρόδο, αν και δεν υπάρχουν αγαλματίδια, υι χουν πολλές άλλες αριστουργηματικές εκδοχές γι μορφή του Κολοσσού. Και αναφέρομαι κυρίως στο υπέροχο γλυπτό που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μου» της Ρόδου, τη μαρμάρινη κεφαλή του Ήλιου, το οποίο τόσο γλαφυρά περιγράφει ο Χρήστος Καρούζος. Είναι ένα γλυπτό αντάξιο ενός θεού, που η καταστροφή του λαιμού και οι κυματιστές μπούκλες το καθιστούν απαράμιλλο έργο γλυπτικής τέχνης. Μια τέτοια μορφή θα υπέθετα εγώ ότι είχε ο Κολοσσός!
Ε) Πώς κατασκευάστηκε
Στην Ελλάδα, το γεγονός ότι στο πάνθεον του Ολύμπου περιλαμβανόταν και ένας θεός μεταλλουργός, ο Ήφαιστος, σημαίνει ότι από τα πανάρχαια χρόνια η μεταλλουργία ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Η εξέλιξη αυτής της τέχνης έφτασε στο απόγειό της κατά την Ελληνιστική κυρίως περίοδο. Δυστυχώς, όμως, τα μεγάλα έργα από μέταλλο, κυρίως τα χάλκινα, όσα δεν βυθίστηκαν στη θάλασσα σε κάποια ναυάγια, σχεδόν όλα καταστράφηκαν, αφού συνήθως τα έλιωναν, καθώς το μέταλλο ήταν πολύτιμο στην αρχαία εποχή, κι έτσι χύτευαν τα νεότερα αγάλματά τους.
Ο Κολοσσός της Ρόδου αποτελεί μοναδικό τεκμήριο της μεγάλης ιδεολογικής, πολιτισμικής και αισθητικής αξίας αυτών των αγαλμάτων, αφού σχεδόν πάντοτε τα τοποθετούσαν σε λατρευτικούς χώρους, χωρίς να εξαιρείται η παρουσία τους και σε δημόσια κτήρια ή οικίες ηγεμόνων και πλουσίων . Όμως τα κατ' εξοχήν μεγάλα αγάλματα από ορείχαλκο ήταν αφιερωμένα σε θεούς ή ημίθεους.
Η βασική μέθοδος κατασκευής ενός μεταλλικού αγάλματος ήταν αυτή του «χαμένου κεριού», που αποτελούνταν από πέντε στάδια : 1) Κατασκευαζόταν ένα χωμάτινο πρόπλασμα που έμοιαζε αρκετά με την τελική μορφή του γλυπτού, το οποίο στηριζόταν σ' έναν ξύλινο σκελετό. 2) Πάνω στο πρόπλασμα αυτό τοποθετούνταν λεπτό στρώμα κεριού στο οποίο διαμορφωνόταν με λεπτομέρειες η τελική μορφή του αγάλματος . 3) Στο κέρινο αυτό ομοίωμα προσαρμόζονταν εξωτερικά κέρινοι αγωγοί και όλο το κατασκεύασμα καλυπτόταν από παχύ στρώμα χώματος. 4) Ο χωμάτινος αυτός όγκος θερμαινόταν πολύ καλά ώστε το χώμα να σκληρύνει, ενώ παράλληλα το κερί στο εσωτερικό του έλιωνε και στη θέση του δημιουργούνταν κενό. Στο κενό αυτό χυνόταν στη συνέχεια λιωμένος μπρούντζος ο οποίος έπαιρνε τη θέση που είχε το κερί. 5) Αφαιρούνταν, τέλος, ο χωμάτινος όγκος, καθώς και οι εξωτερικοί αγωγοί. Ακολουθούσε η τελική επεξεργασία του γλυπτού και η λείανσή του.
Η μέθοδος αυτή ακολουθούνταν για έργα σχετικά μικρού μεγέθους αλλά όχι και για τεράστια αγάλματα όπως ο Κολοσσός. Στην περίπτωση του γίγαντα αυτού ακολουθήθηκε διαφοροποιημένη μέθοδος, περιγραφή της οποίας έχουμε από το κείμενο του Φίλωνος του Βυζάντιου. Ο Φίλων, ο οποίος είχε δει τον Κολοσσό σπασμένο, αναφέρει ότι ο Χάρης ο Λίνδιος κατασκεύασε το άγαλμα όπως ένας αρχιτέκτονας θα έκτιζε ένα σπίτι, αρχίζοντας δηλαδή από κάτω, από τα άκρα, προσθέτοντας σιγά-σιγά τα υπόλοιπα τμήματα . Πρώτα έστησε πάνω στη βάση από λευκό μάρμαρο το κατώτερο τμήμα των ποδιών του αγάλματος μέχρι τα σφυρά. Από το σημείο αυτό κολλούσε σιγά-σιγά τα διάφορα τμήματα του Κολοσσού, τα οποία ήταν βασισμένα σε αναλογίες και είχαν κατασκευαστεί με τη μέθοδο του «χαμένου κεριού», κομμάτι-κομμάτι. Έτσι έφτασε έως την κορυφή, ενώ, θέλοντας η εργασία να μη γίνεται με σκαλωσιές, μόλις κολλούσε τα τμήματα, συσσώρευε γύρω τους χώμα, περιβάλλοντας έναν χωμάτινο λόφο τον Κολοσσό, ο οποίος απομακρύνθηκε μετά την κατασκευή του έργου έχοντας εκπληρώσει το σκοπό του, δηλαδή να διευκολύνει τις εργασίες τευσης και συγκόλλησης των διαφόρων τμημάτων του Κολοσσού, κάτι που δεν θα ήταν δυνατό να γίνει αν γύρω από το άγαλμα στηνόταν σκαλωσιά. Αντιλαμβανόμαστε πόσες χιλιάδες κοφίνια χρειάστηκαν για την απομάκρυνση ενός λόφου ύψους 30 μ.(!} περίπου.
Ιδιοφυής ήταν και η στήριξη του Κολοσσού εσωτερικά. Δύο τεράστιες σιδερένιες δοκοί ξεκινούσαν από το εσωτερικό των ποδιών του και ενώνονταν στο σημείο που τελείωνε το κεφάλι του, όπου και συγκολλήθηκαν . Κατά διαστήματα αυτές οι κάθετες δοκοί ήταν συνδεδεμένες με οριζόντιες, που διέτρεχαν εγκαρσίως το εσωτερικό του κορμού και εφάπτονταν με τον εξωτερικό σκελετό, το χυτευμένο περίβλημα, για μεγαλύτερη στήριξη. Επιπρόσθετα σε αρκετά μεγάλο ύψος από τη βάση και γύρω από τις κάθετες δοκούς είχαν τοποθετηθεί τεράστιοι ογκόλιθοι, συνδεμένοι μεταξύ τους, που στήριζαν καλύτερα τον Κολοσσό.
Το πάχος του μπρούντζου που σχημάτιζε το περίβλημα του αγάλματος δεν πρέπει να ήταν μεγάλο. Ο Le Camp το υπολογίζει γύρω στη μία ίντσα, δηλαδή 2,5 εκατοστά, υποθέτοντας ότι ένα τέτοιο πάχος θα μπορούσε να αντέξει την πίεση του ανέμου, και, ταυτοχρόνως, διαφωνεί με την άποψη του Φίλωνος, σύμφωνα με την οποία ο Χάρης, «...αφού χρησιμοποίησε 500 χάλκινα τάλαντα και 300 σιδερένια, έκανε αριστοτεχνικά έναν θεό όμοιο με τον πραγματικό θεό και έδωσε στον κόσμο έναν δεύτερο ήλιο». Κάνοντας τον υπολογισμό ότι 500 χάλκινα τάλαντα ισοδυναμούν με 15 τόνους και 300 σιδερένια με 9 τόνους, ο Le Camp δηλώνει ότι ο Φίλων έκανε ένα τραγικό λάθος. Η συγκεκριμένη ποσότητα υλικού (15 + 9 τόνοι) θα επαρκούσε για έναν άγαλμα με πάχος το 1/6 της ίντσας, δηλαδή περίπου 5-6 χιλιοστά, πάχος, που, φυσικά, δεν θα άντεχε στην πίεση του αέρα. Αντίθετα, η πληροφορία που έχουμε για τnι χρησιμοποίηση 900 καμηλών για τη μεταφορά του σπασμένου γίγαντα εναρμονίζεται με τις μαθηματικές μετρήσεις, αφού το συνολικό βάρος του αγάλματος, με πάχος μιας περίπου ίντσας (2,5 εκ.}, μας δίνει βάρος περισσότερο από 200 τόνους.
Απομένει ένα σημαντικό θέμα, που αφορά τη συγκόλληση των τμημάτων του Κολοσσού, τα οποία παρασκεύαζε ο Χάρης με τη μέθοδο του «χαμένου κεριού». Ως πηγή μου στο ζήτημα αυτό χρησιμοποιώ τις γνώσεις ενός ειδικού, του Σταύρου Πρωτόπαπα, χημικού στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, που αναφέρει:
«Τα μεγάλα έργα κατασκευάστηκαν τμηματικά, δηλαδή ξεχωριστά τα χέρια, τα πόδια, n κεφαλή κ.ά. Για να δοθεί στη συνέχεια ενιαία μορφή, η συναρμολόγηση πραγματοποιόταν με συγκόλληση. Η τεχνική της συγκόλλησης στην αρχαία τεχνολογία διακρίνεται σε δύο κατηγορίες: τη μηχανική και τη μεταλλουργική [...]. Ως προς τη δεύτερη τεχνική τη μεταλλουργική συγκόλληση, η οποία αποτελούσε και τη βασική τεχνική για μεγάλα αγάλματα χρησιμοποιήθηκαν δύο κύριες παραλλαγές: τοι κή τήξη των επιφανειών που επρόκειτο να συγκολληθούν ή επιτόπια εισαγωγή παραπλήσιας σύνθεσης κράματος υπό μορφή τήγματος μεταξύ των δύο τμημάτων που επρόκειτο να συγκολληθούν. υψηλή θερμοκρασία αυτού του πρόσθετου τήγματος έτηκε ένθεν και ένθεν τις επιφάνειες, οι οποίες επρόκειτο να συγκολληθούν και συνεπώς επιτελούνταν μια επιτόπια ένωση. Βέβαια, στη συνέχεια απαιτούνταν σφυρηλασία, λείανση, στίλβωση κ.λπ για να μη διακρίνεται η ένωση, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα . Σε γενικές γραμμές η μεταλλουργική συγκόλληση ήταν η κύρια τεχνική των μεγάλων ελληνικών μπρούντζινων αγαλμάτων>> .
Οι γνώσεις αυτές για την τεχνική και τεχνολογία της χύτευσης γιγάντιων γλυπτών στην αρχαία Ρόδο επιβεβαιώθηκαν από τις ανακαλύψεις εννέα εργαστηρίων στην πόλη της Ρόδου από την αρχαιολόγο Χάρι Κάντζια το 1975. Αφορμή ήταν μια σωστική ανασκαφή που έγινε σε οικόπεδο της οδού Διαγορίδων (ανήκε στον Νάσο Μυλωνα που οδηγούσε στην Ακρόπολη αι όπου βρέθηκε μεγάλο εργαστήριο χύτευσης ορειχάλκινων αγαλμάτων. Όπως αναφέρει ο Dr Gerhard Zimmer, «Η προσεκτική αποκάλυψη του χώρου από τη Χάρι Κάντζια το 1975 και 1988 επέτρεψε την αναπαράσταση ενός σχεδόν πλήρους εργαστηρίου, στο οποίο κατασκεύαζαν κολοσσιαία ορειχάλκινα αγάλματα. Στο κέντρο της προσοχής βρέθηκαν δύο ελλειπτικοί στο σχήμα λάκκοι, σκαμμένοι παράλληλα στο μαλακό βραχώδες έδαφος. Οι κατακόρυφοι τοίχοι ήταν φτιαγμένοι στο επάνω μέρος από τούβλα μένα στον ήλιο, 11ου εξασφάλιζαν την απαιτούμενη σταθερότητα ως το δάπεδο του εργαστηρίου. Καλύτερα διατηρημένος είναι ο βορειότερος λάκκος, συνολικού μήκους 11 μ. και μέγιστου πλάτους 3,25 μ. Από τις δυο πλευρές, αδρά σκαλισμένα σκαλοπάτια οδηγούσαν κάτω στο δάπεδο του λάκκου .Δεδομένου ότι διατηρούνταν κατάλοιπα της δυτικής πρόσβασης στο γειτονικό οικόπεδο, έγινε δυνατή n αναπαράσταση του αρχικού δαπέδου του εργαστηρίου και μετρήθηκε το συνολικό βάθος, που ήταν 3,60 μ. Η εγκατάσταση αυτή χρησίμευε στην κατασκευή πήλινων καλουπιών για τn χύτευση αγαλμάτων ή τμημάτων τους, το ψήσιμο και, τέλος, το γέμισμά τους από λιωμένο ορείχαλκο. Η κατασκευή καλουπιού στον προπαρασκευασμένο λάκκο γινόταν με πολύ απλό τρόπο, αν και ήταν σύνθετη διαδικασία που απαιτούσε υψηλό βαθμό τεχνικής παράδοσης και πείρας .Σ' ένα βάθρο σκαλισμένο στο βράχο συνέθεταν και ένωναν τα κομμάτια του κέρινου καλουπιού. Οι αρμοί καλύπτονταν και λειαίνονταν με κερί χρησιμοποιώντας καυτή σπάτουλα».
Σ' ένα άλλο οικόπεδο (του Τζεδάκη) βρέθηκε ένα δεύτερο εργαστήριο τήξης, στα απορρίμματα του οποίου εντοπίστηκαν πήλινα τμήματα από ακροφύσια φυσερού και ίχνη φωτιάς που παρατηρήθηκαν και υποδεικνύουν τη διαδικασία της τήξης, έτσι όπως ήδη αναφέρθηκε. Από τα εννέα συνολικά εργαστήρια χύτευσης ορείχαλκων τα δύο που αναφέρθηκαν, στα οικόπεδα Μυλωνά και Τζεδάκη, είναι τα πιο σημαντικά και ίσως τα μοναδικά αρχαιολογικά ευρήματα που σχετίζονται άμεσα με τον Κολοσσό. Ο G. Zimmer καταλήγει ότι «... είναι εκείνα που δίνουν τις πιο σημαντικές πληροφορίες απ' όλα τα ευρήματα της Ρόδου. Επειδή και τα δύο λειτουργούσαν από το 300 ως το 275 π.Χ., μας δίνουν μια συγκεκριμένη εικόνα της τεχνολογίας των εργαστηρίων ορείχαλκου την εποχή της κατασκευής του Κολοσσού. Μπορούμε μάλιστα να ισχυριστούμε ότι το μοντέλο χύτευσης του Κολοσσού στηρίζεται άμεσα στην εμπειρία από άλλα μνημειακά ορειχάλκινα αγάλματα. Άλλα επτά εργαστήρια στη Ρόδο συμπληρώνουν την εικόνα του τεχνικού αυτού κλάδου που ανθούσε στην Ελληνιστική περίοδο και κατέλαβε ηγετική θέση στην Ελλάδα».
Θεωρώ λογικό n θέση των δύο χυτηρίων να μην απείχε πολύ από τη θέση όπου στήθηκε ο Κολοσσός. Φυσικά δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε την τοποθεσία που στήθηκε το άγαλμα, όμως είναι ευνόητο ότι ο κατασκευαστής του θα είχε τοποθετήσει τα χυτήριά του σε πολύ κοντινή περιοχή και απόσταση από το εργοτάξιο, μειώνοντας έτσι στο ελάχιστο τα προβλήματα μεταφοράς των τμημάτων που είχαν χυτευθεί. Άρα οι αρχαιολόγοι πρέπει να επικεντρωθούν στις γύρω από τα χυτήρια περιοχές για να εντοπίσουν την πιθανή θέση του Κολοσσού.
ΣΤ) Πώς καταστράφηκε και τι απέγινε
Η μοίρα στάθηκε άδικη γι' αυτό το θαύμα της καλλιτεχνικής και τεχνολογικής δεινότητας των ελληνιστικών χρόνων, αφού «έζησε» παραμένοντας όρθιο λιγότερο από 60 χρόνια, το μικρότερο χρονικό διάστημα ζωής από όλα τα Επτά Θαύματα . Αυτι1 η σύντομη διάρκεια ζωής του αγάλματος ήταν πιθανό1•ατα η αιτία που ο Κολοσσός δεν αποτυπώθηκε σε νομίσματα της εποχής, κάτι που διαφορετικά θα συνέβαινε με βεβαιότητα. Οι αναπαραστάσεις των νομισμάτων θα μας έδιναν μια ιδέα για την όψη του αγάλματος όπως συνέβη με τα άπειρα νομίσματα που αναπαριστούν το Φάρο της Αλεξάνδρειας.
Το 227 π.Χ., στη διάρκεια ενός καταστρεπτικού σεισμού, μεγέθους 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, η πόλη της Ρόδου σχεδόν ισοπεδώθηκε, γκρεμίστηκε μεγάλο μέρος των τειχών και του ναυστάθμου της, ενώ το περίφημο άγαλμα έσπασε στα γόνατα και έπεσε στη γη προς τα εμπρός (μαρτυρία Φίλωνος }. Το σεισμό αναφέρουν ο Παυσανίας (Κορινθ. 2.7), ο Πολύβιος (Βιβλ. 5.88) και ο Στράβων που σημειώνει: «Άριστα δε ό τε του Ηλίου κολοσσός, ον φησιν ο ποιιήσας το ιαμβείον ότι επτάκις δέκα Χάρης εποίει πήχεων ο Λίνδιος. Κείται δε νυν υπό σεισμού πεσών περικλασθείς από των γονάτωv ουκ ανέστησαν δ' αυτόν κατά τι λόγιον. Τούτο τε δη των αναθημάτων κράτιστον (των γουν επτά θεαμάτων ομολογείται}» (ΙΔ 652). Ο Στράβων, γράφοντας, βέβαια, 200 χρόνια περίπου μετά το γεγονός, αντιγράφει τον Φίλωνα, ενώ ο Πολύβιος, που γεννήθηκε γύρω στο 200 π.Χ. και άρα πιο κοντά στα γεγονότα χρονολογικά, αναφέρει ότι το άγαλμα είχε δημιουργήσει μεγάλη εντύπωση σε όλους τους λαούς. Συνέπεια αυτής της φήμης ήταν το εξής γεγονός ο Πτολεμαίος ο Ευεργέτης, σύμμαχος των Ροδίων, έστειλε πολύτιμα δώρα και βοήθεια στους Ροδίους μετά το σεισμό ώστε να τους βοηθήσει να ξαναχτίσουν την πόλη τους. Επί πλέον δήλωσε ότι θα τους χάριζε 3.000 τάλαντα αν ήθελαν να ξαναφτιάξουν τον Κολοσσό σε διαστάσεις μεγαλύτερες (Πολύβιος, V, 89). Το ποσό των 3.000 ταλάντων ήταν υπέρογκο για την εποχή - γνωρίζουμε ότι ο γίγαντας είχε κοστίσει 300 τάλαντα (ή 800) -, αλλά οι Ρόδιοι αρνήθηκαν λέγοντας ότι ο θεός Ήλιος δεν ήθελε να ξανακατασκευαστεί το άγαλμά του, όπως τους είχε διαμηνύσει μέσω κάποιου χρησμού (Στράβων, XIV, 2).
Γνωρίζουμε ότι συνέβησαν και άλλοι μεγάλοι σεισμοί στη Ρόδο, όπως αυτός του 142 μ.Χ., 7,0 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, καθώς και αυτοί των ετών 344, 477, 516 μεγέθους 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ αυτός του 1303- 1304 των 8,0 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ ισοπέδωσε ολόκληρη την πόλη της Ρόδου.
Ο Κολοσσός καταδικάστηκε να παραμείνει εκεί που βρισκόταν, ραγισμένος και συντριμμένος, για μεγάλο χρονικό διάστημα, έως το δωδέκατο χρόνο της βασιλείας του αυτοκράτορα Κώνστα (653 μ.Χ.), δηλαδή για εννέα περίπου αιώνες. Είναι σίγουρο ότι οι σεισμοί που αναφέρθηκαν (εκτός του τελευταίου) θα επέφεραν και άλλα καταστρεπτικά χτυπήματα στο άγαλμα σπάζοντάς το σε περισσότερα κομμάτια. Η συνέχεια ήταν πιο οδυνηρή. Το 654 ο αραβικός στόλος του μουσουλμάνου εμίρη της Δαμασκού Μωαβία Α' κατέκτησε τη Ρόδο και ολοκλήρωσε την καταστροφή του Κολοσσού πουλώντας τα τμήματα που σώζονταν έως τότε σ' έναν εβραίο έμπορο από την Έδεσσα της βόρειας Συρίας (τη σημερινή Ούρφα της νοτιοανατολικής Τουρκίας). Λέγεται ότι ο Εβραίος χρειάστηκε 900 καμήλες για να μεταφέρει τα κομμάτια του Κολοσσού, αριθμός αρκετά λογικός αν σκεφτούμε ότι κάθε καμήλα μπορεί να _μεταφέρει 250 κιλά φορτίου (900χ250 (το περισσότερο) κιλά= 225.000 κιλά ή 225 τόνους περίπου, βάρος λογικό για τέτοιο άγαλμα).
Έτσι άδοξα, 934 χρόνια μετά την κατασκευή του, ο θεός Ήλιος πήρε το δρόμο προς το χυτήριο• όμως η δόξα τον είχε ήδη κάνει αθάνατο.
Η αναβίωση του αρχαίου θαύματος του Κολοσσού της Ρόδου, έργο με όραμα ειρήνης στην περιοχή της Μεσογείου
Σκοπός
O σκοπός της δημιουργίας του παρόντος ιστοτόπου είναι η διάδοση και η υλοποίηση της ιδέας του εγχειρήματος της Αναβίωσης του Κολοσσού, ως έργου αξιομνημόνευτης προσφοράς της Ρόδου και των διαχρονικών ιδεωδών του Ελληνικού πολιτισμού στην Ανθρωπότητα.
Περίληψη του εγχειρήματος
Ο Κολοσσός είναι ο αιώνιος μύθος που φέρει η πόλη της Ρόδου στον οποίο επιχειρείται να επαναπροσδωθεί υπόσταση, χωρίς όμως να αλλοιωθεί με τη δημιουργία ενός στείρου και αναχρονιστικού αντιγράφου με αρχαιολογικές προεκτάσεις.
Ιδεολογικό περιεχόμενο
Φιλοσοφία και φιλοδοξία του πολλά υποσχόμενου αυτού εγχειρήματος το οποίο έχει υιοθετηθεί με ομόφωνες αποφάσεις δύο διαφορετικών δημαρχιακών αρχών από το 1999 μέχρι σήμερα, είναι να αποτελέσει εξελικτική ιδεολογική συνέχεια του αρχαίου, το οποίο ήταν αφιερωμένο στον θεό ήλιο την ειρήνη και την ελευθερία, να προσλάβει πανεθνικό χαρακτήρα και να υποβληθεί ως το ελληνικό επισφράγισμα των πανανθρώπινων και διαχρονικών ιδεών της οικουμενικής ειρήνης, της φιλίας και της συναδέλφωσης των λαών, με προοπτική να εξελιχθεί σε παγκόσμιο ορόσημο και σημείο αναφοράς.
Όραμα
Όπως ακριβώς ο Κολοσσός κατασκευάστηκε για να αποτίσει φόρο τιμής στην ειρήνη και την ελευθερία, το σύγχρονο θαύμα, ευρισκόμενο στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων φιλοδοξεί να γίνει παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης και φιλίας των λαών και μέσω της νοερής εκπομπής φωτός στις ανθρώπινες ιδέες και πράξεις,να αναδείξει τη Ρόδο σε πόλη-φάρο διαχέοντας μηνύματα ελπίδας και αισιοδοξίας στις προσδοκίες των επόμενων γενεών.
Υλοποίηση
Η σύλληψη του εγχειρήματος ενδείκνυται να στηριχθεί στην κατασκευή ενός σύγχρονου δημιουργήματος με καλλιτεχνική έκφραση και διαστάσεις τεχνικού επιτεύγματος οπτικής και εκδοχής 21ου αιώνα. Το έργο αυτό ενδείκνυται να προκύψει από το αποτέλεσμα ενός ανοιχτού παγκόσμιου διαγωνισμού, το οποίο θα προκριθεί από μία διεθνή επιτροπή επιλογής που θα συγκροτηθεί από εξέχουσες προσωπικότητες προερχόμενες από τους χώρους της πολιτικής, του πολιτισμού, των γραμμάτων, των τεχνών, των επιστημών και της τεχνολογίας και θα τεθεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας για την εξασφάλιση του διεθνούς κύρους και της απολύτου διαφάνειας των διαδικασιών.
Χρηματοδότηση
Προς την κατεύθυνση της συλλογής οικονομικών πόρων προτείνεται το έργο να αυτοχρηματοδοτηθεί μέσω της κινητοποιήσεως προσωπικοτήτων και της διενέργειας μιας Διεθνούς Εκστρατείας Εξεύρεσης Πόρων που θα συγκεντρώσει χρήματα από πηγές όπως χορηγίες από μείζονα Ιδρύματα της Ελλάδος και του εξωτερικού, επιδοτήσεις από επίσημους φορείς και Διεθνείς Οργανισμούς, την UNESCO, την Ευρωπαϊκή Ένωση, υποστηρίξεις Περιφερειακών και δημαρχιακών αρχών, ενώ προβλέπεται η αξιοποίηση δωρεών από εύπορους Έλληνες, ομογενείς της διασποράς, αλλά και φιλέλληνες πολίτες απανταχού της γης που θα επιθυμούσαν να συνδράμουν στην υλοποίηση της ιδέας.
Αποφυγή εμπορευματοποίησης
Κατά τα πρότυπα δε του συναφούς παραδείγματος της αναβίωσης της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας (www.bibalex.org) και προς αποφυγή πάσης φύσεως εμπορευματοποίησης προτείνεται επίσης , τα μελλοντικά έσοδα του έργου να επανεπενδύονται προς την κατεύθυνση της διάδοσης της ειρήνης και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς με τη δημιουργία ενός θεματικού μουσείου για τον αρχαίο Κολοσσό και την Ίδρυση ενός διεθνούς κέντρου συνάντησης παγκόσμιας ειρήνης που θα στεγάζει ένα πολιτιστικό πολυχώρο που θα περιέχει Συνεδριακό Κέντρο , Εκθεσιακούς χώρους , αμφιθέατρο , αίθουσα συναυλιών και θα φιλοξενεί σημαντικές διοργανώσεις, εκδηλώσεις και events.
Δημιουργία έδρας ειρήνης στη Μεσόγειο
Υπέρτατη πρόκληση όμως, αποτελεί η εδραίωση την πεποίθησης ότι μπορεί μακροπρόθεσμα η Ρόδος να διεκδικήσει διεθνώς την φήμη του «Ουδέτερου Νησιού της Ειρήνης» στη Μεσόγειο και μέσω της σημειολογικής δημιουργίας του εγχειρήματος της Αναβίωσης του Κολοσσού να μεγιστοποιήσει όλα τα παρεπόμενα αλλά εξόχως σημαντικά οφέλη. Η Ρόδος με την πολυπολιτισμική της ταυτότητα και την εξέχουσα στρατηγική της θέση, ευρισκόμενη στη γεωγραφική καρδιά τριών ηπείρων, καθίσταται ιδανική έδρα γεφύρωσης ιδεών και πολιτισμών, εδραίωσης ελεύθερου διαλόγου καθώς και προώθησης του οικουμενικού και διαχρονικού ιδανικού της ειρήνης και της συναδέλφωσης των λαών. Ένα τέτοιο εγχείρημα θα έχει την δυνατότητα να προσφέρει πολλαπλά ευεργετήματα στην Ελλάδα σε επίπεδο τουριστικό, πολιτιστικό οικονομικό, κοινωνικό και εθνικό , κρινόμενο αντάξιο του να αποστείλει προς την παγκόσμια κοινότητα ένα μήνυμα δυναμικής παρουσίας της χώρας στις διεθνείς εξελίξεις επιβεβαιώνοντας την σύγχρονη εξελικτική προοπτική του ελληνικού πολιτισμού.
Γιώργος Α. Μπαρμπούτης
- Εκπρόσωπος Έργου Κολοσσού Δήμου Ροδίων
- Μέλος της Επιστημονικής Ομάδας Τουρισμού Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου
- Γ. Διευθυντής Marketing & Επικοινωνίας RODOS PALACE
πηγή: kolossosproject
