Η έννοια της ανάγκης αναδείχθηκε σχετικά πολύ νωρίς από τους προϊστορικούς Έλληνες ως ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα, η Ανάγκη. Παρατηρούμε λοιπόν, την δύναμη και το κύρος που προσέδιδαν οι Αρχαίοι Έλληνες στην Θεά Ανάγκη.
Θα μπορούσαμε να πούμε, βάσει του ορισμού του Αριστοτέλη, ότι είναι η κινητήριος και η αποτρέπουσα δύναμη. Ένας Φυσικός Νόμος εν ολίγοις, όπου κανείς ανεξαιρέτως δε μπορεί να ξεφύγει. Σε όλο τον αρχαίο ελληνικό κόσμο, ήταν γνωστοί οι φυσικοί νόμοι που διέπουν την Φύση και συμβάλουν στην Αρμονική λειτουργία της.
 | |||||||||
| Θεά Ανάγκη με τις τρεις κόρες της Μοίρες |
"Ανάγκη είναι αρχή κινούσα, ή η εμποδίζουσα την πράξη που προέρχεται από την ελεύθερη βούληση και τη σκέψη". (Αριστοτέλης)
"Δεινής Ανάγκης ουδέν ισχυρότερον"
(=Τίποτα ισχυρότερο από την Ανάγκη).
(Θαλής Μιλήσιος)
Η θεότητα αυτή φέρεται να παραστάθηκε για πρώτη φορά στην Ορφική θεολογία, ως βίαιη, αναπόφευκτη θεϊκή δύναμη, όπως τούτο μαρτυρούν οι νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι Ιερώνυμος, Δαμάσκιος κ.ά. Σύμφωνα μάλιστα με τον Ιερώνυμο, η Ανάγκη ταυτιζόταν με την Αδράστεια που αποτελούσε την προσωποποίηση της «αναπόδραστης ανάγκης» (=αναπόφευκτης).
Η Ορφική θεολογία στο σημείο αυτό παραδίδει ότι ο αγήρατος Χρόνος που είναι ο ίδιος ο Ηρακλής μαζί με την Ανάγκη (Αδράστεια) απέκτησαν τον Αιθέρα, το Χάος και το Έρεβος.
Ο Πλάτων θεωρεί τη θεά Ανάγκη ως μητέρα των Μοιρών. Ο Πλούταρχος ως μητέρα της Αδράστειας. Ο Πρόκλος την παριστά μητέρα της Ειμαρμένης που την γέννησε εκ του Δημιουργού. Ο Στοβαίος θεωρεί την Ανάγκη, κόρη του Κρόνου και αδελφή της θεάς Θέμιδας (Δίκης) και τέλος ο Ευριπίδης την εξισώνει με Ερινύα.
Σύμφωνα με το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα πριν να κυριαρχήσει ο Έρως , στα θεία πράγματα βασίλευε μόνο η Ανάγκη, που όλα συνέβαιναν υπό το κράτος αυτής. Ειδικότερα ο Πλάτωνας στο έργο του «Πολιτεία», παρουσιάζει την θεά Ανάγκη να φέρει στα γόνατά της, αδαμάντινη άτρακτο μέσα στην οποία περιστρέφεται το Σύμπαν.
" Η Ανάγκη, σύµβολο της αδήριτης νοµοτέλειας που συνέχει τη φύση και τον κόσµο, είναι τοποθετηµένη στο κέντρο του σύµπαντος, κοντά στο αδράχτι, στον Άτρακτο, στον άξονα γύρω από τον οποίο στρέφονται οι πλανήτες και, κατά τον Παρµενίδη, κυβερνάει τα πάντα. Το κοσµικό αδράχτι στρέφεται πάνω στα γόνατά της και συντονίζει όλες τις ουράνιες "περιφορές", τις κυκλικές δηλαδή κινήσεις των ουράνιων σωµάτων. Μέσα στο σφοντύλι του αδραχτιού βαλµένα στο κέντρο εφτά µικρότερα σφοντύλια, οι πλανήτες, περιστρέφονται γύρω από το αδράχτι. Την κίνηση των πλανητών τη δίνουνε οι Μοίρες..."
Επίσης γύρω από το αδράχτι και σε ίσα διαστήµατα καθισµένες άλλες τρεις γυναικείες µορφές,
καθεµιά στο θρόνο της, οι κόρες της Ανάγκης, οι Μοίρες, ντυµένες στα λευκά, φορώντας στεφάνι στο κεφάλι τους,
η Λάχεση, η Κλωθώ και η Άτροπος, τραγουδούσαν σύµφωνα µε την αρµονία των Σειρήνων.
Η Λάχεση τα περασµένα, η Κλωθώ τα τωρινά και η Άτροπος τα µελλοντικά.
Η Κλωθώ αγγίζοντας το αδράχτι µε το δεξί της χέρι κατά διαστήµατα, βοηθούσε στην εξωτερική περιστροφή του, η Άτροπος πάλι αγγίζοντας το αδράχτι µε το αριστερό, βοηθούσε στις εσωτερικές περιστροφές µε τον ίδιο τρόπο. κι η Λάχεση µε τη σειρά της το έπιανε τη µία µε το ένα χέρι, την άλλη µε το άλλο,
βοηθώντας άλλοτε τη µία και άλλοτε την άλλη περιφορά.
Κατά δε τους αρχαίους τραγικούς ποιητές:
(Αισχύλος, Ευριπίδης, Καλλίμαχος) η Ανάγκη αποτελεί βαρύ ζυγό με δύναμη ακαταμάχητη τόσο για θεούς, όσο και ανθρώπους. Εξ ου και η αρχαία ρήση – παροιμία που αποδίδει ο Διογένης ο Λαέρτιος στον φιλόσοφο Πιττακό: «Ανάγκα ουδέ θεοί μάχονται»
Σημειώνεται επίσης ότι ο Μακρόβιος, την περί Ανάγκης ορφική θεολογία, την θεωρεί προϊόν της αρχαίας αιγυπτιακής θεολογίας, κατά την οποία στη γέννηση του κάθε ανθρώπου παρίστανται τέσσερις θεότητες ο Δαίμων, η Τύχη, ο Έρως και η Ανάγκη.
 |
| Η θεά Ανάγκη, κρατώντας στο χέρι βούρδουλα. |
Στην αρχαία Ελλάδα η θεά Ανάγκη τιμόταν ιδιαίτερα στην Ακροκόρινθο, όπου σύμφωνα με μαρτυρία του Παυσανία υπήρχε κοινό ιερό με της θεάς Βίας, το οποίο μάλιστα θεωρούταν «άβατο» για οποιονδήποτε.
